Pokazy nieba

Ponoć rozmowa o pogodzie to ulubione zajęcie nudziarzy, Anglików i astronomów. Niestety o pogodę musimy się martwić, chociaż niebo zawsze czeka z ciekawymi tematami. Już od początku roku czeka nas cała seria interesujących zjawisk. Planety i Księżyc ustawią się w tak ciekawych konfiguracjach, że wymagają specjalnego omówienia w Planetarium podczas pokazów na żywo. Jedną z takich projekcji jest "Niebo dzisiejszej nocy". Po wprowadzeniu w temat pod sztucznym niebem Planetarium, szukajmy sami okazji, aby skierować wzrok ku niebu. Tym razem z pełną świadomością potęgi Kosmosu. A jeśli potrzebujesz wsparcia i wiedzy astronoma, zapraszamy na wspólne oglądanie nieba w Obserwatorium Astronomicznym przy ul. Żołnierskiej 13. Tutaj powodzenie teleskopowych obserwacji zależy od pogody. Rok 2025 w astronomii zacznie się z przytupem, nie przegapmy żadnej okazji, aby wspólnie się o tym przekonać.

UWAGA! Pokazy nieba odbywają się przy bezmchmurnym niebie. Ograniczona ilość miejsc. Obowiązuje telefoniczna rezerwacja miejsc pod numerem 89 650 04 40.

Zakup biletów w kasie Planetarium i Obserwatorium.

Ceny biletów: 20zł ulgowy, 25zł normalny

29 marca 2025, od godz. 11:30
Częściowe zaćmienie Słońca

Wśród wielu zjawisk astronomicznych, to zaćmienia Słońca budzą największe zainteresowanie. Ginące na naszych oczach Słońce może obudzić złe przeczucia, nawet mimo zaufania do nauki. W trakcie zaćmienia doświadczamy potęgi Kosmosu, a gdy wszystko wraca do normy, jesteśmy pełni podziwu dla możliwości dzisiejszej astronomii, która potrafi przewidzieć przebieg nawet bardzo odległych w czasie zaćmień.

Pod koniec marca będzie miało miejsce zaćmienie częściowe. Zjawisko jest dosyć mocno rozłożone w czasie. Przez ponad godzinę Księżyc będzie się przesuwał przed fragmentem Słońca. Najtrudniejszy do uchwycenia jest moment tzw. pierwszego kontaktu, gdy Księżyc zaczyna wnikać na tarczę. W różnych miejscach kraju nastąpi to w trochę innym czasie. W Olsztynie szczególnie mocno trzymamy wartę przy teleskopach około godz. 11:47. Dlaczego około? Ponieważ do naszej dyspozycji będzie kilka różnych teleskopów słonecznych. Przez każdy z nich obserwujemy inny obraz Słońca, bo przez każdy zobaczymy inne warstwy słonecznej atmosfery. Niektóre warstwy, jak chromosfera, sięgają bardziej w Kosmos, inne np. jak fotosfera - mniej, więc zaczną znikać za Księżycem trochę wcześniej lub później, niż reszta tarczy.

Trochę czasu minie zanim o 12:28 zaćmienie osiągnię najgłebszą fazę, która dla Olsztyna wynosi 18 procent zasłoniętej tarczy. W tym czasie możemy spokojnie skupić się na szczegółach poszarpanej krawędzi Księżyca oraz szczegółach Słońca. Przede wszystkim obserwujemy księżycowe góry i doliny z głebokiego profilu, które w innych okolicznościach byłyby bardzo trudne do uchwycenia. Na Słońcu mogą pojawić się plamy słoneczne, a nad krawędzią wyrzuty materii. Ich liczba zależy poziomu aktywności Słońca, który jest jeszcze całkiem wysoki, ale nie da się dokładnie przewidzieć. Jednak przyroda nie jest do końca przewidywalna. Nawet podczas tak pewnego zjawiska jak zaćmienie, mogą na nas czekać jakieś niespodzianki.

5 kwietnia 2025, godz. 20:00, 20:30, 21:00
Spotkania wśród gwiazd
Kolejny sobotni wieczór poświęcimy obserwacjom planet w ciekawych okolicznościach. Pierwszy pokaz planujemy zacząć jak najwcześniej, chociaż godzina może tego nie sugerować, ze względu na niedawną zmianę czasu na letni. Trzeba się przyzwyczaić, że wieczór zapada godzinę póżniej. Jowisz i Mars od początku roku przyzwyczajały nas do swojej obecności na wieczornym niebie, ale to też się kończy. Kwiecień będzie ostatnim miesiącem dobrej widoczności Jowisza. Podczas pokazu pożegnamy się też z zimowym niebem, a w pierwszej kolejności z walecznym Orionem i Syriuszem, jego wiernym towarzyszem, zwanym Psią Gwiazdą. Tylko nieco wyżej jasny Jowisz, który w polu widzenia teleskopu pokaże się z czterema księżycami. Pozostałe punkty programu na szczęście realizujemy bez pośpiechu, bo będą wysoko.

Księżyc, Mars i jasne gwiazdy Bliźniąt zebrane razem wysoko w jednym miejscu to jak astronomia w pigułce. Każdy z nich to inna kategoria obiektu i inne wrażenia przez teleskop. Księżyc zaleje nasze zmysły bogatymi szczegółami powierzchni, Mars ujawni swoją planetarną naturę, a gwiazdy pobudzą wyobraźnię, gdy poznamy skale odległości.

Nie sposób omówić wszystkiego co czeka podczas obserwacji Księżyca. Kilka godzin po pierwszej kwadrze, to pora na niezwykłą grę światła i cienia. Oprócz setek wydobytych przez cienie kraterów, coś jedynego w swoim rodzaju - idealnie oświetlona Dolina Alpejska. Wąska, regularna formacja ujawni się bez problemu wśród połaci księżycowych gór. Z kolei księżycowe Alpy rzucą długie cienie na okoliczne, bazaltowe równiny.

Zapraszamy!